22 nieuwe struikelstenen onthuld ter nagedachtenis aan Delftse Joden

Twee 'Stolpersteine' in de Choorstraat. Foto: Rosa Smit

Maandagmiddag zijn in verschillende straten in Delft 22 nieuwe struikelstenen onthuld, ter herinnering aan de Joodse burgers van Delft die na de tweede Wereldoorlog niet terugkeerden. Voor de onthulling vond in de Synagoge van Delft een bijeenkomst plaats waar door de Stichting Herinneringsstenen Delft, het bestuur van de synagoge en nabestaanden van deze Delftse Joden herinneringen werden gedeeld. Ook burgemeester Marja van Bijsterveld sprak tijdens de bijeenkomst over het belang van deze herinneringen.

De stenen zijn gelegd bij de huizen waar vroeger de Joodse Delftenaren hebben gewoond. Tijdens de bijeenkomst werden verhalen verteld over de levens van deze mensen en wat ze hebben betekend voor de Delftse maatschappij. Eén van de nabestaanden vertelt over de vele mensen die in één familie zijn gesneuveld: ‘’Het niet of niet meer hebben van familie, slaat een enorm gat in iemands leven en is daarom ook een groot gemis voor elke generatie, zelfs de derde. Daarom is het zo mooi dat er nu herinneringsstenen worden gelegd voor die slachtoffers, precies daar waar zij in betere tijden gewoond hebben’’, aldus de vrouw.

Struikelen met hoofd en hart

Er zijn tijdens de Tweede Wereldoorlog 142 slachtoffers uit Delft te betreuren. Zij werden gedeporteerd en omgebracht in concentratiekampen. Joden die wél terugkeerden werden soms op pijnlijke manier onthaald, blijkt uit het verhaal van Jan Paul Peters, secretaris van de stichting. ‘Goh, we hadden niet verwacht dat je nog zou terugkomen’, spraken mensen die inmiddels hun huizen hadden betreden. Burgemeester Van Bijsterveld: ‘’Dit mogen we nooit vergeten. Daarom worden deze stenen gelegd. Stenen waar je over struikelt met je hoofd en met je hart''.

In 2019 werd in Delft de eerste steen gelegd. De goudkleurende klinkers zijn gemaakt door de Duitse kunstenaar Günter Demnig. Hij startte in 1996 het kunstproject ‘Stolpersteine’. Ze zijn inmiddels te vinden in 1600 gemeenten in Europa.

Racisme en antisemitisme

Naast het doel om de naam van deze mensen nooit te vergeten, hebben de stenen nog een andere belangrijk betekenis. Jan Paul Peters: ‘’Ze liggen er ook als waarschuwing voor iedereen wat er kan gebeuren met racisme en antisemitisme. We hopen dat iedereen beseft dat zoiets nooit meer mag gebeuren.’’

Lees ook: Bijzondere foto’s van Delft in oorlog te zien in de Oude Kerk >

Je vind de ‘Stolpersteine’ onder andere in de Choorstraat, de C Fokstraat, de Julianalaan en de Spoorsingel.