Archeologen zien aan Noordeinde stukje van mysterieuze Haagpoort

Archeologen hebben vanochtend (18 juni) een stukje gevonden van de legendarische, maar toch mysterieuze Haagpoort. Dat gebeurde aan de kop van het Noordeinde, tegenover het Kalverbos, waar de straat even werd open gelegd voor werkzaamheden aan de gas- en waterleiding.

Archeologen Jorrit van Horssen (met oude kaart) en Jasper Boelsma bij restanten van de Haagpoort. | FOTO: Henk de Kat
 
Bij Erfgoed Delft, waar onder meer de afdeling archeologie is ondergebracht, was vooraf al voorzichtig gehoopt dat hier nog ‘iets’ te vinden zou zijn, in het spoor van de werklieden. “De hoop was niet heel groot, want hier is veel gesloopt, maar je weet nooit”, zei archeoloog Jorrit van Horssen. Inderdaad legde de graafmachine er een stenen constructie bloot, op de hoek waar vroeger het Wilhelmina hotel stond. Volgens afspraak mochten archeologen daar vandaag verder graven met kleinere schepjes, metingen doen en driedimensionale foto’s maken.

 

Aanbouw
“Het is een kleine stukje van een grote puzzel”, zei collega-archeoloog Jasper Boelsma over de vondst. De opgraving laat twee brokstukken van gestapelde stenen zien, doorbroken door een verweerd uitziende rioolbuis. “Vermoedelijk is destijds bij de aanleg van de leiding al een stuk afgehakt van wat we nu vinden.”

 

Volgens Van Hoorssen, die er een oude kadasterkaart uit 1832 erbij heeft gepakt, is de eerste conclusie dat de stenenstapels onderdeel zijn geweest van ‘de brug onder de Haagpoort'.
Fragment van een oude kaart waarop de Haagpoort, als ook de Wateringsepoort, te zien zijn aan de kop van Noordeinde | FOTO: lensonleeuwenhoek.net
 
Veertiende eeuw
Er is niet heel veel bekend van de Haagpoort, die toch een zeer belangrijke toegangs- en uitgangspoort vormde voor de stad, richting Rijswijk en Den Haag. De gevonden brug lag onder de stadspoort over de stadsgracht ter plekke van de huidige Wateringsevest.


De eerste brugversie moet al in de viertiende eeuw zijn gebouwd, aldus archeoloog Van Horssen. De daarna gebouwde, en nu gevonden, Haagpoort dateert vermoedelijk van rond 1575. Hij leidt dat af uit de grootte van de stenen, de soort stenen (‘watervaste natuurstenen, die we deels hier ook zien, werden gebruikt voor de buitenkant van een muur’), het soort mortel (‘aan de buitenkant harder dan binnenin een gebouw’) en ook aan de deels dwars gemetselde stenen.

 
Verder uitzoeken
Bijzonder was dat het een tweelingbrug/stadspoort was met de bijna identiek gebouwde Wateringsepoort. Daarvan is wel een enkele afbeeldingskaart overgeleverd, “maar we weten eigenlijk niet veel van de Delftse stadspoorten”, zegt Van Horssen. Tussen de bruggen liep het Noordeinde, dat in het verleden rechtstreeks doorliep naar de Schie/Vliet – door de locatie van het huidige Kalverbos heen.

 

“Er is in de 19e eeuw veel van de Delftse stadspoorten afgebroken, eigenlijk net voordat er belangstelling kwam voor oude gebouwen.” De opmerkelijke zustercombi van Haagpoort en Wateringsepoort werd in 1864 gesloopt. “Daarom is het mooi dat we hier nu toch nog een restant van vinden. Het vermoeden is dus dat dit de brug onder de stadspoort is. De archeologen gaan nu alle metingen verder bekijken op kantoor. Hier gaan morgen de werklieden weer verder.”