Biotech Campus Delft: straks broedplaats voor 5.000 mensen

 

 

Biotechnologie. Hét sleutelwoord, zegt Fedde Sonnema, locatie directeur van dsm-firmenich. Dit wereldwijd werkende bedrijf, dat eind volgend jaar de 155 jaar bestaande Gistfabriek gaat sluiten, is nu de grote speler op de Biotech Campus Delft. Tegenover het verlies straks van ‘de Gist’, ook aan 150 banen, staat dat op deze locatie al zo’n vijf jaar wordt gewerkt aan een nieuw toekomstbeeld. De ambitie is om een open innovatie campus te ontwikkelen, een zoemende broedplaats voor jonge, vindingrijke wetenschappers die elkaar stimuleren in duurzaam produceren met behulp van biotechnologie. 

 Cindy Gerhardt, directeur van Planet B.io licht toe hoe de transformatie van de industriële locatie van dsm-firmenich naar open innovatiecampus in zijn werk gaat. “Nadat het toenmalige DSM in 2018 het initiatief nam om de locatie in Delft open te stellen voor andere bedrijven, is stichting Planet B.io in 2020 opgericht om zich volledig te richten op de groei van de Biotech Campus Delft als innovatiecentrum. Inmiddels zijn er naast dsm-firmenich zo’n 20 andere bedrijven gevestigd op de campus: antibioticum-producent Centrient, pilot fabriek PlantOne en een snel groeiend aantal kleine, innovatieve biotech en foodtech bedrijven. Planet B.io zorgt ervoor dat alle spelers op de campus elkaar kennen en kunnen versterken.”   

Sonnema en Gerhardt hebben grootse plannen voor de Biotech Campus Delft. Sonnema somt op: “Nu werken hier ongeveer 1.400 man, 900 man van dsm-firmenich, zo’n 200 man van de kleine bedrijven, en de anderen zijn medewerkers van Centrient en contractors (bedrijven die op de campus veel technische werkzaamheden verrichten).  

Gerhardt voegt toe: “De ambitie van de campus is om de komende decennia door te groeien naar meer dan 5.000 mensen. De groei zit ‘m in de komst van andere bedrijven. We hebben hier een wetenschappelijk omgeving waarin jonge bedrijven kunnen floreren, met dsm-firmenich en de TU Delft als kennisdragers op wereldniveau. Daarnaast hebben we voldoende grond beschikbaar, en Dutch Science Park Fonds als een partner die nieuwe gebouwen gaat ontwikkelen. Planet B.io zet zich volledig in om de groei te realiseren naar ja, vijfduizend-plus werknemers de komende decennia. Dat is in elk geval de ambitie.”

DSM, het voormalige staatsmijnenbedrijf uit Limburg, nam in 1998 het toenmalige fusiebedrijf Gist-Brocades over. Daarmee verdween die naam uit de tijd van fabrieksoprichter Van Marken. Vorig jaar mei ging DSM zelf een fusie aan met Firmenich, een wereldwijd werkend bedrijf met vier ‘business units’, die allemaal zo milieuvriendelijk dienen te opereren. Delft richt zich op de tak van Taste, Texture & Health (smaak, mondgevoel en gezondheid), onder de nu met kleine letters geschreven bedrijfsnaam dsm-firmenich. De vorige aandeelhouders van DSM kregen bijna 2/3 van het beurspakket in handen, ruim 1/3 is gegaan naar de Zwitserse aandeelhouders. 

De rol van de Delftse tak is eigenlijk immens. Op het gebied van gezondheid is dsm-firmenich bijvoorbeeld ’s werelds grootste producent van vitamines. De grootste? “De grootste”, beaamt directeur Fedde Sonnema zonder een spier te vertrekken. Niet dat die vitamines en andere ingrediënten hier worden gemaakt; dat gebeurt in fabrieken die overal kunnen staan – China, Amerika, Canada, Brazilië, Australië, lepelt Sonnema op. Maar alle touwtjes zoals van financiën, research en verkoop komen voor de business unit Taste, Texture & Health samen op het hoofdkwartier in Delft.  

 Dat dsm-firmenich niet van plan is uit Delft te vertrekken, blijkt ook uit het feit dat momenteel hard gebouwd wordt aan een nieuw hoofdkantoor voor de Taste, Texture & Health tak. Het nieuwe pand ligt aan de Prinses Beatrixlaan. Het is een door het Delftse architectenbureau Cepezed ontworpen hoofdkantoor gebouw met veel licht-inval (daarom wordt het gebouw ‘Sunlight’ genoemd), dat na de opening volgend jaar plaats biedt aan 500 van de 900 werknemers van dsm-firmenich in Delft.   

Directeur Sonnema: “Er komt een goed kantoor in, en applicatie faciliteiten – zoals een brouwerij, een kaasmakerij, een bakkerij, een demonstratiekeuken, en een lab. Allemaal met een goede uitstraling, zodat we klanten daar goed kunnen ontvangen en daar samen met klanten kunnen ontwikkelen, testen en proeven.” 

Een nieuwe bedrijfsstrategie is dat dsm-firmenich niet zelf de eigenaar wordt van dat gebouw. En dat het bedrijf ook niet voor nieuwkomers gaat bouwen op het terrein. Sonnema: ‘Daarvoor is dsm-firmenich niet op de wereld. Dus we hebben gezocht naar een partij wier business het is om kantoren en labs neer te zetten en te verhuren. Na intensief selecteren zijn we uitgekomen bij het Nederlandse verzekeringsbedrijf asr, dat een relatief jonge maar grote vastgoed-tak heeft: het Dutch Science Park Fund. Ook pensioenfondsen hebben daar geld in gestopt. Asr investeert nu in tech-parken waarin wetenschap bedreven wordt ten behoeve van een betere toekomst. Zo investeren ze onder meer in de campus van de TU Delft en nu dus ook op de Biotech Campus Delft.” 

Welbeschouwd fungeert het wereldwijd opererende dsm-firmenich op het vroeger Gist-terrein nu als de moederkloek, die zoveel mogelijk jonge wetenschappers op de locatie aan een zij-arm van de Schie om zich heen hoopt te verzamelen. Met allemaal één doel: ‘De wereld hier groener, duurzamer zien te maken met behulp van biotechnologie”. 

Gerhardt legt uit wat die techniek nu eigenlijk behelst. Ze noemt als voorbeeld chymosine, het enzym dat in de kaasmakerij nodig is voor het stremmen van melk. Dat kwam vroeger uit de maag van pasgeboren kalfjes, wat veel jonge dieren al vroeg het leven kostte. “Wij hebben in Delft gekeken hoe een kalvermaag dat deed, en toen hebben we bereikt dat we dat enzym konden maken met micro-organismen in een tank. Geen kalfjes meer nodig. Het enzym wordt nu heel breed gebruikt in de kaas-industrie”.  

“En neem bijvoorbeeld Stevia, een natuurlijke suikervervanger zonder calorieën dat uit het plantje met dezelfde naam wordt gewonnen,” gaat Gerhardt verder. “De smaak van die plantjes kan verschillen, sommige kunnen een beetje droog of bitter zijn, en dan zijn er nog die andere milieubezwaren. De toenemende vraag vereist vele hectares grond om de planten te laten groeien. Dat gaat ten koste van biodiversiteit, er moeten pesticiden gebruikt worden, het vergt water, je hebt chemische middelen nodig om die zoetstof eruit te krijgen, en je kweekt heel veel afval. Bij Avansya, een bedrijf dat bij Planet B.io gevestigd is, wisten ze het planten-gen voor Stevia productie te achterhalen en dit introduceerden ze bij een via biotechnologie gemodificeerde gistcel. Hierdoor kan een enkele bioreactor evenveel stevia produceren als een gebied met steviaplanten ter grootte van de provincies Utrecht, Noord- en Zuid-Holland bij elkaar.” 

“De bedoeling is dat we dit soort producten kunnen leveren met een constante kwaliteit, en tegen een aantrekkelijke prijs”, zegt directeur Fedde Sonnema. Het had een zin kunnen zijn van Jacques van Marken, toen hij besloot gist te gaan maken. Maar wordt het verdienmodel nu gericht op wetenschappelijke onderzoek? Fedde Sonnema: “Het kan zijn dat we een patent verkopen, maar dsm-firmench innoveert en ontwikkelt met name om nieuwe ingrediënten en smaakstoffen zelf te produceren en wereldwijd te verkopen.”  

Het werk van de werknemers in de oude Gistfabriek maakt zo plaats voor mensen met een wetenschappelijke achtergrond. “Zo zou je de transformatie mogen schetsen”, beaamt Sonnema. “Smaak is bij uitstek het domein van het oude Firmenich, dat heel bekend is om het maken van allerlei citrus-smaken, zoals sinaasappel en citroen. Wat nu actueel is, is dat een aantal smaakstoffen nog steeds chemisch worden gemaakt. Firmenich is nou juist vorig jaar met DSM samengegaan omdat ze die chemische smaakstoffen willen vervangen door natuurlijke, biotechnologische equivalenten. Dat is dé grote ontwikkeling.”  

Sonnema: “Naast de producten die ontwikkeld worden door dsm-firmenich, laten de startups bij Planet B.io zien dat er nog eindeloos veel  producten ontwikkeld kunnen worden met biotechnologie. Juist nu er steeds meer aandacht komt voor duurzaam produceren, is dit een vakgebied dat in de spotlight staat. Toepassingen variëren van voedingsingrediënten tot waterzuivering, en van medicijnen tot bouwmaterialen.” 

Klik hier voor deel 1.