Blijvende herinneringen aan de Joodse gemeenschap: Nieuwe struikelstenen in Delft
Op dinsdag 30 november zijn er opnieuw vier struikelstenen onthuld in Delft, dit keer aan de Julianalaan. Hierna was er een herdenking in de synagoge, waar de verhalen achter de namen op de gouden klinkers werden verteld. Stichting Herinneringsstenen, die deze momenten organiseert, heeft als doel om de herinnering aan de 142 Joodse stadsgenoten die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd, levend te houden. De struikelstenen worden steeds vóór de woningen geplaatst van degenen die in destijds zijn gedeporteerd. Eerder werden er al stenen geplaatst aan de Rotterdamseweg, Choorstraat, de Celebesstraat, de C. Fockstraat en de Spoorsingel.
Familie Selowsky is één van de families die in de oorlog is gedeporteerd. Voor hen werd deze week een van de klinkers geplaatst. De oude vriendin van Karin Selowsky, de nu 91-jarige mevrouw Irene Linssen-Jeidels, heeft haar tijdens de ‘indrukwekkende’ plechtigheid in de synagoge, in memoriam gehouden.
Op 5 maart 1943 vond er een razzia plaats, Delftse joden werden uit huizen gehaald. Familie Selowsky zat te eten, maar werd overvallen. Zij zijn meegenomen door de politie naar politiebureau de Oude Delft. De kinderen pasten niet meer in de politieauto, maar wilden graag bij hun ouders zijn. Zij besloten te voet naar het politiebureau te gaan. De familie heeft daar een nacht in de cel doorgebracht. Vervolgens zijn zij op transport gezet naar kamp Sobibor. Op 13 maart 1943 is de familie vergast.
Stolpersteine
De struikelstenen zijn een project van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig. Hij startte in 1996 het kunstproject ‘Stolpersteine’, die inmiddels in 1600 gemeenten in Europa te vinden zijn en waar je als het ware ‘over struikelt’. Want, ze vallen niet zomaar op: ‘’Mensen moeten hun hoofd buigen om de stenen te zien,’’ zegt Gabrielle Struijk hoofd PR Herinneringsstenen Delft. ‘’We willen dat de herinnering levend blijft, dat de verhalen doorverteld worden. Daarom is het belangrijk om bijvoorbeeld het onderwijs er meer bij te betrekken en lessen te voorzorgen. De stenen moeten bijvoorbeeld gepoetst worden, iets wat kinderen kunnen doen. Of een school kan een steen adopteren.’’
Racisme en antisemitisme
Naast het doel om de naam van deze mensen nooit te vergeten, hebben de stenen nog een andere belangrijk betekenis. Jan Paul Peters, secretaris van de Stichting Herinneringsstenen zei eerder tegen Omroep Delft: ‘’Ze liggen er ook als waarschuwing voor iedereen wat er kan gebeuren met racisme en antisemitisme. We hopen dat iedereen beseft dat zoiets nooit meer mag gebeuren.’’
Lange zoektocht
Het is vaak een lange zoektocht naar de nabestaanden en de research is vaak ingewikkeld. ‘’In het geval van de familie Selowsky hebben we zelfs in Amerika gezocht, maar we hebben geen nabestaanden kunnen vinden,’’ aldus Struijk. Gelukkig was er dus een vriendin die hun verhaal kon vertellen. ‘‘Als we de namen en verhalen niet hebben, kunnen we ook geen steentjes plaatsen. Dit is het belangrijkste onderdeel.’’
Wel laat Struijk weten, dat áls ze nabestaanden vinden, er nog niemand van hen is geweest die geen struikelsteen wil. Mensen dragen de wond van wat er met hun familie is gebeurd heel hun leven met zich, en zijn juist heel blij dat die stenen geplaatst worden.’’
Wandeling door Joods Delft
Enkele keren per jaar wordt er een ‘Wandeling door Joods Delft’ georganiseerd. In een ruim twee uur durende wandeling wordt er regelmatig stilgestaan bij de sporen die de Joodse geschiedenis in Delft heeft achtergelaten. Op 10 december 2021 is de eerstvolgende wandeling. Je kunt je opgeven via de website www.herinneringsstenendelft.nl. Deelname is gratis maar een donatie aan de Stichting Herinneringsstenen Delft wordt zeer gewaardeerd.
