Chris (88) bouwt Nieuwe en Oude Kerk na in achtertuin
Als je denkt dat de Oude Kerk, de Nieuwe Kerk en de Domtoren alleen in Delft en Utrecht te vinden zijn, dan heb je het goed mis. Deze bekende bouwwerken staan namelijk al vele jaren als 'miniatuur' in de achtertuin van Chris van der Sman (88).
En ook al zijn het kleinere versies dan het origineel, voor een achtertuin is een kerk van zes bij vijf meter best groot, zo vertelt Chris uit Nootdorp bij Omroep West: 'Ik ga nu beginnen aan de Bartholomeuskerk, die hier in Nootdorp staat. Daar zal ik een paar jaar werk aan hebben. Ik ben 88 jaar, ik weet niet of dit laatste project afkomt.'
Vele baksteentjes
In een blauwe stofjas loopt Chris langs zijn bouwwerken en kijkt vol trots omhoog naar de toren van de Nieuwe Kerk uit Delft. 'Deze is 5 meter en 40 centimeter hoog en er zitten ruim 100.000 bakstenen in van 2 cm lang, 1 cm breed en 6 mm dik. Ik heb een systeem bedacht waardoor ik ruim 1100 bakstenen kan maken in een uur. Dat doe ik altijd in mijn werkkamer.'
In 1962 legde Chris de eerste, eigengemaakt baksteen, voor zijn Nieuwe Kerk. Na 25 jaar was de eerste kerk af. Nu ruim zestig jaar later bouwt Chris nog steeds. Op de dag dat de Nieuwe Kerk af was, begon Chris alweer aan de bouw van de Delftse Oude kerk. 'Ook deze toren staat 10 centimeter uit het lood, net zoals bij de echte. Na twintig jaar bouwen was deze kerk ook af en begon ik aan de Utrechtse Domtoren. Mijn kleinkinderen legden op mijn 73ste de eerste steen, op mijn 83ste was hij af.'
'Alle stormen doorstaan'
De bouwwerken van Chris zijn niet alleen indrukwekkend qua omvang, ook de details zijn bijzonder. 'Het zijn exacte replica's, zelfs het glas in lood is identiek. Het enige verschil is dat mijn bakstenen naar verhouding wat groter zijn, dat moest wel, anders zou de constructie niet stevig genoeg zijn. Maar stevig zijn ze wel hoor, ze hebben alle stormen sinds de jaren 60 al doorstaan.'
Na zijn laatste project, het torentje uit de Dorpstraat in Nootdorp, heeft Chris een half jaar niet gebouwd. 'Dat vond ik maar niets, ik was wel lekker aan het wandelen en het fietsen, maar ik miste het bouwen. Dus ik ga een nieuw project starten. De Bartholomeuskerk die hier aan het einde van de straat staat. Dat is een neoklassiek bouwwerk. Ik ben al begonnen met de tekeningen, heerlijk! Dan ben ik toch weer een paar jaar zoet'
Chris is nog elke dag trots op wat hij in al die jaren heeft gemaakt
Toekomst bouwwerken onzeker
Ondanks dat Chris de respectabele leeftijd heeft van 88 jaar, weet hij niet wat er met zijn bouwwerken gaat gebeuren als hij er niet meer is. 'Daar ben ik eigenlijk niet mee bezig, maar ik denk dat ze dan afgebroken worden. Ik weet niet wie ze zou willen hebben, ze zijn ook enorm zwaar, dus verplaatsen wordt lastig'.
Nu Chris heeft gesloten een nieuwe project te starten is hij weer helemaal in zijn nopjes. 'Ik kijk er enorm naar uit om aan de Bartholomeuskerk te beginnen. Ik geniet elke dag van het bouwen. Dan loop ik 's avonds een extra rondje door de tuin om te kijken hoe mooi het is geworden. Ik voel me daar ontzettend prettig bij, het is heel erg mooi werk om te doen'.
