Delftse Rekenkamer: ‘Betrek inwoners beter bij goed digitaal bestuur’
‘Je hoort eerst een diepe zucht als je zegt dat je slechtziend bent, daarna willen ze helpen’. Wie iets bij de gemeente wil regelen, moet dat steeds vaker digitaal doen. Hierbij komen niet alleen technische problemen kijken. Privacy, inclusie, burgerbetrokkenheid en non-discriminatie vormen ook pijnpunten.
Daar waarschuwt de Delftse Rekenkamer voor in het rapport ‘Digitaal bestuur in Delft’. ‘Digitalisering van bestuur is geen neutrale kwestie die enkel draait om technische oplossingen en uitdagingen’, zo concludeert het onderzoek. De Rekenkamer stelt dat er nog een hoop schort aan het beleid van de gemeente rond digitalisering.
Burgers betrekken
‘Het belang van inclusiviteit bij digitalisering wordt breed onderkend in de organisatie, informeel gebeurt er van alles, maar heldere verantwoording en procedures ontbreken’, zo constateren de onderzoekers. Zij zien dat het nog niet altijd lukt om te garanderen dat alle burgers betrokken worden bij de digitalisering: ‘In de interviews wordt genoemd dat digitale inclusie geen waarborg maar een ‘ambitie’ is’.
‘Burgers worden in het algemeen niet gevraagd naar hun mening over digitaliseringszaken’. Dit zegt de Rekenkamer over participatie. ‘Burgers zien op het vlak van burgerbetrokkenheid kansen voor digitalisering, om mensen meer en beter te betrekken’, zo stelt het rapport. Maar: ‘zij hebben niet het idee dat de gemeente hen betrekt bij digitalisering en digitaliseringsvragen zelf’.
Hierbij wordt erop gewezen dat digitale middelen die de burger bij de politiek kunnen betrekken niet goed worden ingezet. Een voorbeeld dat wordt aangehaald is het Delft Internet Panel, waarop burgers in theorie mee kunnen denken met de politiek. Deelnemers geven in dit onderzoek aan ‘dat het medium vooral wordt ingezet voor triviale onderwerpen’. ‘Het enige waar je vragen over krijgt is hoe de straten eruitzien en hoe schoon ze zijn’, stelt een van de in het onderzoek ondervraagde burgers.
Discriminatie
De rekenkamer geeft ook aan dat er goed op gelet moet worden dat discriminatie wordt voorkomen: ‘Juist in voor burgers onzichtbare vormen van gebruik van digitale gegevens is aandacht voor non- discriminatie belangrijk’ De Rekenkamer constateert echter: ‘Non-discriminatie lijkt nog geen expliciete plek te hebben binnen de gemeentelijke context’.
Reactie gemeente
‘Het onderzoek is uitgevoerd in de periode oktober 2022 tot en met juni 2023. Zowel tijdens als na deze periode is de ontwikkeling van digitalisering en de manier waarop de gemeente hierop acteert en anticipeert hard gegaan. Niet alle conclusies en aanbevelingen uit het rapport zijn daardoor nog actueel’. Dit schrijft de gemeente in een reactie op dit rapport. De gemeente herkent zich dan ook niet in alle conclusies van de Rekenkamer. Deze staat echter nog steeds achter haar bevindingen: ‘We lezen in de reactie van het college niets waaruit blijkt dat de conclusies en aanbevelingen niet meer actueel zouden zijn’.
Lees hier meer over het onderzoek van de Delftse Rekenkamer.