Flexwoningen in Delft: vooral bezwaren tegen procedure
Het gemeentebestuur heeft dit voorjaar besloten op twee locaties in Delft flexwoningen (tijdelijke woningen) te plaatsen: het vroegere terrein van voetbalvereniging Delfia aan de Mozartlaan (voor zo’n 275 Oekraïners) en bij de voormalige sporthal aan de Brasserskade. Daar moet de bouw nog beginnen en wordt gedacht aan een mengeling van asielzoekers, spoedzoekers en andere woningzoekenden. Delft op Zondag en Omroep Delft volgen de ontwikkelingen met dit artikel. Nu vooraf: Hoe kijkt men er vooraf tegen aan? En als de woningen een jaar bewoond zijn een vervolg: valt het uiteindelijke resultaat mee of tegen?
Pal naast de toegangsweg van het Delfiaterrein staat de Gaeghflat, waar bejaarde bewoners ‘s morgens een kopje koffie drinken in gemeenschappelijke ruimte. De Koets. Mevrouw Weeber (95) over haar toekomstige buren: ‘Ik heb er helemaal geen bezwaar tegen. Eerder trainden ze met voetballen tegen de schutten tot ‘s avonds laat. Ik kon er niet van slapen; dat vond ik bezwaarlijk. We moeten afwachten of we overlast krijgen. Die mensen moeten ook woningen hebben. Maar waarom maken ze zoiets ook niet voor jonge mensen?’
Hadden deze woningen ook op andere plekken gekund?
‘Nou, naast de burgemeester bijvoorbeeld. Dat is mijn enige bezwaar; dat het altijd bij de gewone mensen is. In wijken waar rijke mensen wonen, komen ze niet. Dat vind ik eigenlijk niet zo eerlijk.’
Is er inspraak geweest?
‘Er was een voorlichtingsavond, maar toen was het al beslist.’ Een andere vrouw: ‘Iemand die wel op die avond was, vertelde “We mochten niet praten, alleen maar luisteren”.’
Ron Erades (70), gepensioneerd hoofdinspecteur van politie, woont tegenover het nieuwe flex-complex: ‘Met die Oekraïense vluchtelingen heb ik totaal geen probleem. De gemeente heeft naar aanleiding van het verzoek van de wijkbewoners besloten alleen Oekraïense
vluchtelingen te plaatsen en geen asielzoekers. Daar zijn de wijkbewoners blij mee. Wij moesten over die flexwoningen horen van mensen in de Mozartflat, die als enigen
informatie hadden gekregen, en ik maak me zorgen over de verkeerssituatie als daar in die bocht dagelijks veel verkeer in- en uitgaat. Met die onoverzichtelijke situatie en de
hoge snelheden zal het ongevalsrisico groot zijn. De toegang wordt iets verbreed, maar we willen minstens een vluchtheuvel en verkeersdrempels om de kruising veiliger te maken; maar volgens de gemeente is daar geen geld voor.’
Wethouder Schrederhof: ‘We hadden deze plek en er was haast bij omdat die vluchtelingen uit hun huidige woonruimte moesten. Het voordeel is dat er al een infrastructuur is. Bij de Brasserskade ligt dat complexer, maar daar is inmiddels ook zicht op overheidssubsidie.’
Is de Buitenhof, die vrij kwetsbaar lijkt en wel een achterstandswijk genoemd wordt, wel
de juiste locatie?
‘Je moet flexwoningen zo’n tien jaar kunnen laten staan; dat is niet overal mogelijk. We hebben het goed met de buurt overlegd, bovendien is het voor een kortere periode; de
uiteindelijke bestemming is woningbouw. De Brasserskade ligt niet in een woonwijk. Daar hebben we overlegd met omringende sportverenigingen en het squashcentrum. We willen er samenwerken met een woningbouwvereniging en zoeken nog welke mix je er huisvest naast statushouders, vanwege de rijkssubsidie. Vermoedelijk starters en spoedzoekers, die er wellicht tien jaar kunnen wonen.’
Een oude bewoonster van de Gaeghflat noemde als alternatieve locatie ‘naast de burgemeester’ aan de Oude Delft…
‘Ja, kijk, je zoekt naar een plek waar het kan. Naast de burgemeester kan het qua plek niet. We hebben bewoners brieven rondgestuurd en een inloopavond georganiseerd, waar heel veel mensen langskwamen die ambtenaren en ons vragen konden stellen. Ze bleken vooral geïnteresseerd in de woningen, hoe die er uit zien. Er was consensus dat we
plek voor de Oekraïense vluchtelingen moeten maken. Volgens mij is er heel zorgvuldig mee omgegaan. Ik heb ook geen extreme reacties vernomen.’
Bij Kopiekoffie, een gebouwtje ingeklemd tussen flats en een groenstrook, zitten binnen mensen te praten, andere werken op een laptop. Harmen van der Laan heeft Kopiekoffie als sociale ondernemer opgezet en vertelt dat het een ontmoetingsplek is waar buurtbewoners ook talenten kunnen ontwikkelen.
Hoe is de stemming ten aanzien van de flexwoningen? Leeft het onder de mensen?
‘Wel onder de mensen er vlakbij. Men is niet tegen Oekraïners. Er is niet echt een aanspreekpunt in de wijk en het schrijnende is dat veel mensen een andere sociale huurwoning willen, vanwege schimmel of een heel vervelende bovenbuurman. Het ligt best gevoelig, omdat anderzijds een nationaal programma wordt gelanceerd vol inspraak en betrokkenheid, waarbij gekeken wordt hoe ingrepen passen binnen het bestaande. Zoiets creëert bij bewoners ongeloofwaardigheid. Daardoor kan men denken: “Als er uiteindelijk iets gebeurt, wordt er toch niet geluisterd.” Ik kan me indenken dat iemand in de overleefmodus het zo ervaart, dat er intussen niets aan zijn situatie wordt gedaan.’ Op de vraag of hij weet hoe bestaande en nieuwe bewoners begeleid gaan worden, antwoordt hij: ‘Nee, dat verbaast me ook, terwijl wij en de Rode Feniks grote informele netwerken hebben en daarin een rol hadden kunnen spelen, ook bij de voorbereiding.’
Is de Buitenhof wel een goede plek voor zo’n toevoeging?
‘Ik denk dat mensen hier juist begrip hebben voor mensen die uit moeilijke situaties komen. De kans dat het goed gaat, lijkt mij hier groter dan in een redelijk gegoede buurt. Maar het helpt niet als je het topdown doet, dan heb je een valse start.’
27 juni. Ongeveer een derde van de ‘flexbewoners’ is inmiddels verhuisd naar de Mozartlaan. Maxim (18, midden Oekraïne) vluchtte vorig jaar na het begin van de oorlog: ‘Ik was me al gaan inschrijven voor het leger, maar mijn ouders stuurden me naar een tante hier. Later werd ik ondergebracht in de Marcushof. Het was daar goed. We moesten de keuken en douche delen met zeven huishoudens, wat ook wel weer gezellig was. Hier
heb ik een woonkamer van 12 m2 en een eigen keuken met ijskast. Ik leer voor fietsmonteur, bouwde in Oekraïne al mijn eigen motor. Ik kon hier terecht in de Hoven voor
een deeltijdstudie, ben bijna klaar en ga dan werken. Ik wil in Nederland blijven. Mensen zijn vriendelijk en je ontmoet gemakkelijk nieuwe mensen.’ Lidya (27) vluchtte eveneens, woonde aanvankelijk ook bij familie en later in de Marcushof: ‘Het is hier klein, maar ik ben de Hollandse mensen heel dankbaar; er is zelfs geen woonruimte voor jongeren en studenten hier. Ik werk als accountant bij het Makro-hoofdkantoor in Amsterdam, leer Nederlands en stuur een derde van mijn salaris naar mijn land. Vriendinnen
vechten in het leger, in totaal doen 70.000 Oekraïense jonge vrouwen dat. Maar ik denk dat ik zo, door financiële steun, nuttiger voor Oekraïne ben. Op den duur wil ik terug; ik heb daar een flat die nog onbeschadigd is.’
Gemeenteraadslid Sylvia Grobbe (Hart voor Delft) stelt dat er geen inspraak heeft plaatsgevonden volgens de wettelijke eisen: ‘De wethouder reageerde op onze vragen, dat deze situatie zich niet leende voor burgerparticipatie vanwege de urgentie: “Er is sprake van een oorlog, deze mensen zijn gevlucht”. Wij gaan er voor knokken dat de wijk er alsnog bij betrokken wordt.’
Heeft uw partij andere locaties voorgesteld?
‘Ja, bij het Kruithuis, dat terrein ligt al jaren braak, bij de oude gistfabriek, het TU-terrein of het Agnetapark. Daar wonen een aantal wethouders, maar het bleek Beschermd Stadsgezicht te zijn. In de Buitenhof zijn al veel problemen met jongeren. Wijkbewoners durven het niet uit te spreken, want dat is niet fatsoenlijk, maar ze zijn er niet blij mee
en hadden gewild dat hun jongeren die flexwoningen zouden krijgen. Ik snap dat die mensen woonruimte moeten hebben. Maar het probleem is dat momenteel allerlei groepen, zoals Delftse jongeren die nergens heen kunnen, woonruimte nodig hebben en die zijn allemaal even urgent.’
Bij de Brasserskade gaan uiteenlopende groepen gehuisvest worden. De situatie is er ook anders: de woningen komen niet in de wijk, maar ervan gescheiden door een snelweg en een viaduct; midden tussen sportvelden met op de achtergrond McDonald’s, Hornbach en een benzinestation. Rond het bouwterrein staan hekken met blauwwitte bordjes ‘Verboden voor Onbevoegden’. Sportbeheerders van omringende clubs en de squashhal reageren afwachtend. Een van hen had liever extra sportfaciliteiten gezien en hoopt dat toekomstige bewoners zich als vrijwilligers bij de club aanmelden. Op zaterdag wordt in het naastgelegen DHC stadion een amateur voetbalwedstrijd gespeeld. In de kantine heerst een geanimeerde sfeer met vrijwilligers achter de bar. Voorzitter John van Zweden heeft al wel een duidelijke mening: ‘Je moet asielzoekers en statushouders ergens kwijt, maar ik heb helemaal niets met die gasten, er zijn er al veel te veel in Nederland. Als ze die naast ons plaatsen of ze gaan op ons complex voetballen, moet je alles weer extra beveiligen, terwijl wij met de opbouw van een hele mooie club bezig zijn. We worden er allemaal heel verdrietig van.’
Naar aanleiding van dit verhaal over flexwoningen, besluit ik een kijkje te nemen hoe zo’n 200 asielzoekers zijn ondergebracht in Delft. Vlakbij de kleine kerncentrale, op gehuurde grond van de TU-Delft, staat van God en iedereen verlaten een containerkamp achter hekken, met een desolaat speelhoekje met plastic glijbaan en op de vier hoeken camera’s op palen. Als een man in trainingsbroek het kamp uitloopt, op plastic slippers, zonder kousen, terwijl het nog erg fris is, probeer ik hem aan te spreken. Maar hij zegt alleen ‘Arab, Iritrea’ en loopt de kale vlakte in… Op weg naar wat?
Wethouder Schrederhof, gevraagd wat zij van die locatie vindt, wil niet reageren: ‘Dat gaat over mensen in een AZC, valt onder collega Gooijer en heeft niks met flexwonen te maken.’
Deze serie is mogelijk gemaakt met financiële ondersteuning van het Mediafonds Delft.
