Gemeente Delft maakte fouten bij moskee-onderzoek: 'Dit heeft nooit mogen gebeuren'
Burgemeester Marja van Bijsterveldt (CDA) weigert excuses te maken aan stichting Al Ansaar voor het onderzoek naar radicalisering in de moskee. Volgens de gemeente Delft is het onderzoek volgens de wet uitgevoerd. De moskee denkt daar anders over en heeft geen vertrouwen in het onderzoeksbureau dat de moskee en de stichting doorlichtte. Daarnaast blijkt uit documenten dat er fouten zijn gemaakt in het aanbestedingstraject.
In aanloop naar de besloten bespreking van donderdagavond besloot de burgemeester een brief aan de gemeenteraad te schrijven met een reflectie op het tot stand komen van het onderzoek. Dat onderzoek werd uitgevoerd door bureau Nuance door Training en Advies (NTA).
In de brief geeft zij te kennen dat er in het aanbestedingsproces veel dingen zijn gebeurd die niet door de beugel kunnen. 'Het een en ander had absoluut zorgvuldiger afgewikkeld moeten worden en vallen er veel lessen te trekken voor een zorgvuldiger aanpak in de toekomst', laat Van Bijsterveldt optekenen.
Eerder onthulde de NRC dat verschillende gemeenten, waaronder Delft, opdracht zouden hebben gegeven tot een geheim onderzoek naar radicalisering binnen verschillende moskeeën in Nederland. Onderzoekers van NTA zouden de moskeeën hebben geïnfiltreerd zonder zichzelf kenbaar te maken. Delft ontkent echter dat het onderzoek heimelijk is uitgevoerd en claimt dat het onderzoek volgens de wet is verlopen, terwijl er in andere gemeenten wel privacy-schendingen plaatsvonden. Daarom gaan de Delftse raadsleden donderdagavond praten met het onderzoeksbureau.
Om de zorgen bij raadsleden verder weg te nemen in de bespreking op donderdagavond, laat de burgemeester ook een juridische analyse en toetsing zien, gemaakt door een extern advocatenkantoor: 'Gelet op de positieve conclusie van dat document kon het onderzoek verantwoord van start gaan.'
Fouten in aanbesteding
Bij de brief aan de raadsleden zaten ook documenten die door NRC werden opgevraagd in een WOB-verzoek. Deze zijn nu openbaar gepubliceerd. Wie de geleverde documenten leest op het raadsinformatiesysteem, ziet dat er veel fouten zijn gemaakt in de aanbesteding voor het onderzoek. In de mails en documenten die beschikbaar zijn gesteld, valt duidelijk te lezen dat er op veel punten mondeling afspraken zijn gemaakt. Iets dat normaal gesproken altijd zwart-op-wit wordt vastgelegd.
De bevestiging van de uiteindelijke onderzoeksopdracht kwam zelfs met een simpel 'appje'. Er is ook maar één document te vinden over de beoogde werkzaamheden voor NTA. De daadwerkelijke uitwerking van de uitvoering is nooit in een document vastgelegd, daardoor valt feitelijk niet te zeggen hoe het onderzoek is uitgevoerd. Het zijn twee van de vele details die volgens de burgemeester niet door de beugel kunnen en beter moesten.
'Impact had beperkt kunnen worden'
'We moeten concluderen dat het proces en de verslaglegging rondom de opdrachtverlening en afspraken veel te wensen over heeft gelaten', gaat Van Bijsterveldt verder op de kwestie in. 'Daar komt bij dat wanneer sprake was geweest van betere verslaglegging van het proces, de onjuiste berichtgeving over het onderzoek sneller hadden kunnen weerleggen. De impact van het onderzoek had beperkt kunnen worden.'
Abdelmonim Maanaoui, voorzitter van stichting Al Ansaar in Delft, is verbaasd over wat hij leest. Eerder gaf de Al Ansaar-stichting al aan dat zij gelooft dat onderzoekers weldegelijk in het geheim bij diensten en bijeenkomsten in de moskee zijn geweest. Dat terwijl de gemeente dit met klem ontkent. 'Zeker als we kijken naar hoe het onderzoek is uitgevoerd in andere steden als Zoetermeer en Leidschendam-Voorburg, geloven wij niet dat het onderzoek in Delft anders is uitgevoerd. Daarom denken wij dat de privacy geschonden is van onze bestuursleden en de bezoekers.'
Moskee wil niet in gesprek
De stichting valt daarnaast over de praktijken die NTA erop na zou houden. Maanaoui geeft daarbij het voorbeeld dat NTA aan Leidschendam-Voorburg heeft aangeboden om een publieksvriendelijke versie van het onderzoek te publiceren. 'We nemen het de gemeente kwalijk dat bewoners uit onze gemeenschap, blijkt nu, zonder enige vastgelegde afspraak zijn blootgelegd aan dit soort praktijken van NTA. Ik kan dat niet verkopen aan onze jongeren. Dit heeft nooit mogen gebeuren', aldus Maanaoui.
De afgelopen weken heeft de gemeente meermaals geprobeerd het vertrouwen te herstellen met de Delftse moslimgemeenschap rond moskee Al-Ansaar. De gemeente ging in gesprek met de betrokken stichting. Dat mocht niet baten. De voorzitter is van mening dat het vertrouwen enkel hersteld kan worden wanneer hij inzage krijgt in het originele onderzoek van NTA. 'Dus geen publieksvriendelijke versie van het onderzoek die later is aangepast.'
'Dit spijt mij oprecht'
In de brief aan de gemeenteraad laat burgemeester Van Bijsterveldt nog eens weten dat zij niet bereid is om inzage te geven in het onderzoeksrapport. 'Op dit punt moet ik helder zijn en opnieuw aangeven dat ik niet over zal gaan tot het verlenen van inzage', klinkt het duidelijk. 'We kunnen immers nooit uitsluiten dat de informatie niet toch naar personen of groepen herleidbaar zijn.'
Wel wil Van Bijsterveldt nogmaals bedrukken dat zij het jammer vindt dat de goede relatie met de Marokkaanse Al Ansaar-stichting is geschaad. Zij wil zich de komende tijd richten op het herstellen van het vertrouwen. 'Dit spijt mij oprecht, want dit is wel het láátste wat met dit onderzoek beoogd was. De uitvoering van dit onderzoek diende juist om de cohesie en veiligheid van onze stad en in het bijzonder van een deel van onze Delftse jongeren te waarborgen', aldus de burgemeester.
