Gemeentebegroting wordt vanavond besproken, wat vinden partijen?

Een opvallend punt in de begroting is dat de lasten voor inwoners omhoog gaan. De Onroerende Zaakbelasting krijgt een inflatiecorrectie van 5,13 procent. Deze correctie komt bovenop een eerder afgesproken stijging van 6,51 procent. Ook gaan riool- en reinigingsheffingen hoger uitvallen. Daarmee zijn vooral oppositiepartijen niet blij. VVD’er Miranda Voogt reageert: “Hierdoor wordt de financiële vrijheid van Delftenaren en ondernemers steeds meer beperkt. In plaats van Delftenaren de kans te geven om hun eigen geld te besteden, kiest de gemeente ervoor om hen steeds zwaarder te belasten.” Daarbij is Voogt bang voor wat hogere belasting voor de lokale economie betekent: “Wanneer bedrijven en burgers steeds meer gemeentelijke lasten moeten dragen, blijft er minder over voor investeringen, innovatie en groei. Men kan dan minder vaak uit eten, een terrasje pakken in Delft, naar het filmhuis of theater.”

Voogt staat niet alleen in zulke kritiek. Jolanda Gaal van lokale partij Onafhankelijk Delft schrijft: “De aanvullende verhoging van de OZB is nodig om de begroting sluitend te krijgen. Dan vraag je je toch af wat er misgaat, dat dit weer nodig is?” Overigens is niet alleen een belastingverhoging nodig om de begroting rond te krijgen. Ook wil B&W erop inzetten onderhoud van gemeentelijke objecten, zoals bruggen, langer uit te stellen. CDA’er Frank Visser laat weten: “Dit mag niet het doorschuiven van de rekening naar toekomstige generaties betekenen.”

Toch lijken dergelijke ingrepen, volgens een deel van de partijen, nodig om de gemeente niet in de rode cijfers te duwen. Jorrit Treffers van Volt legt uit: “Wat betreft de aangekondigde lastenverzwaringen, erkennen we dat dit nooit een populaire maatregel is, maar soms wel noodzakelijk. De kosten voor de gemeente blijven stijgen en de verwachtingen van de inwoners groeien mee.” PvdA’er Leon Hombergen verheldert waar deze stijgende kosten vandaan komen: “De Rijksoverheid delegeert steeds meer taken aan gemeenten, zonder de financiering die erbij hoort. Ze gooien het echt over een blinde muur. We proberen die taken, zoals de jeugdzorg, efficiënt en doelgericht te doen, met oog voor de echte behoeften.”

Ook Sophie Wentink van studentenpartij STIP wijst naar het Rijk als verantwoordelijk voor de lastenverzwaringen: “Zo is er afgesproken om de verhoging van de woonlasten terug te draaien, wanneer het Rijk met voldoende financiële compensatie over de brug zou komen voor de uitvoering van onze gemeentelijke taken en we de gemeentelijke begroting dan nog sluitend zouden krijgen. Dit is nu niet het geval, gemeenten krijgen meer taken, maar niet meer geld.” Joost van der Sluis gaat hier deels in mee: “De lastenverzwaring komt natuurlijk grotendeels door het kabinet,” schrijft hij, “Maar de gemeente zou minder geld uit moeten geven aan wat zij 'investeringen' noemen, en meer aan de ondersteuning van bewoners, onderwijs, sportverenigingen, cultuur en ander vermaak.”

Met ‘investeringen’ doelt Van der Sluis op de zaken waar B&W al een tijd lang op in wil zetten. Het gaat dan om leefbaarheidsprojecten in Delft-West, het opbouwen van het 'Innovation District Delft’ en verduurzaming. Van der Sluis is niet de enige die de keuze om vooral hier aandacht aan te besteden hekelt. Zo zou ook Frank Visser van het CDA meer aandacht voor andere delen van de stad willen. Hij meldt bijvoorbeeld dat hij initiatieven voor maatschappelijke diensttijd ‘graag niet alleen beperkt zou zien tot Delft West’. Bram Stoop van Hart voor Delft gaat verder: “Het lijkt soms of Delft alleen uit de binnenstad en Delft West bestaat. In vergelijking met de rest van de stad, gaan er wederom miljoenen euro’s richting Delft West, alsof de problemen die daar zijn in andere wijken niet voorkomen. Hart voor Delft zou niet kiezen om een bepaald gedeelte van Delft als aandachtsgebied aan te wijzen. Wij zijn voor een stadsbrede aanpak.”

Hierbij vertelt Stoop dat hij zich zorgen maakt over de financiële gezondheid van de gemeente in de toekomst. “Hart voor Delft wil dat de gemeente geld uitgeeft op basis van urgentie en prioriteit. Het geld wat in de begroting staat is voor het grootste gedeelte gelabeld geld en heeft dus al een bestemming waar men vooraf voor gekozen heeft.” Hij licht toe dat hij het over ‘incidenteel’ geld heeft. Dat krijgt de gemeente volgens Stoop nu, maar in de toekomst niet meer. Zorg is daarmee hoe structurele kosten die voortkomen uit de projecten van nu later betaald gaan worden. 

Anders dan Stoop, ziet Bert van der Woerd van de ChristenUnie de financiële situatie van de stad zonnig in. Hij spreekt ervan dat het college van B&W de zaken ‘goed op orde heeft’. Buiten al genoemde redenen als inflatie en kosten vanuit het Rijk, wijst Van der Woerd erop dat verhoogde lasten niet alleen de schuld zijn van de gemeente: “Het waterschap vraagt ook heffingen.” Dat de financiële situatie in hun ogen prima is, betekent echter niet dat coalitie-partij ChristenUnie kritiekloos is. “Op sociaal gebied wil de ChrisenUnie ouders en hun sociale netwerk versterken, zodat zij meer aankunnen en hun kinderen de aandacht kunnen geven die zij nodig hebben. Dit gebeurt al, bijvoorbeeld met buurtgezinnen. De ChristenUnie vindt dit belangrijker dan infrastructurele projecten zoals extra bruggen en snelfietsroutes. Verbeter liever de bestaande infrastructuur als dat goedkoper is.”

Dit laatste zal koren zijn op de molen van Onafhankelijk Delft-fractievoorzitter Gaal. Over de oorzaak achter stijgende lasten schrijft zij: “Er wordt veel gewezen naar het Rijk waar de gemeente meer taken van opgelegd krijgt, echter is dat natuurlijk niet het hele verhaal. Zo kiest dit college ook voor een miljoenen kostende Gelatinebrug en een miljoenen kostend fietsecoduct door een prachtig groen gebied.” Oo VVD’er Voogt gaat hierin mee. Haar oplossingen: “Stoppen met het fietsecoduct, heroverweeg de Gelatinebrug, het verplaatsen van Rietveld en bespaar op de kosten van het autoluw maken van de Binnenstad.”

Buiten de al genoemde discussie, zijn er legio andere zorgen en plannen. Zo geeft D66’er Sivan Maruf aan dat zijn partij onder meer in wil zetten op ‘actief grondbeleid’. Hij legt uit: “Actief grondbeleid houdt in dat we vaker vastgoed en gronden verwerven, deze mogelijk bouw- en woonrijp maken en inzetten op het voorkeursrecht van de gemeente. Hiermee kan de gemeente meer regie in handen nemen, bijvoorbeeld bij het laten ontwikkelen van betaalbare woningen.” 

CDA’er Visser vraagt ondertussen aandacht voor het feit dat Nederland in 2025 80 jaar bevrijd is. Jorrit Treffers van Volt schrijft: “Hoewel we over het algemeen de koers van de begroting kunnen ondersteunen, zien we ruimte voor verbetering. Zo is het belangrijk om te kijken hoe de gemeente effectiever kan opereren. Een voorbeeld hiervan is de vraag of het logisch is dat de gemeente verantwoordelijk is voor het verstrekken van de studietoeslag aan studenten met een medische beperking.” Over de huisvesting van van statushouders schrijft Stoop van Hart voor Delft dat zijn partij er ‘een rem op’ wil. STIP’er Sophie Wentink meldt ondertussen dat haar partij bezorgt is over ‘de ontwikkelingen omtrent studentenhuisvesting’. En Jolanda Gaal van Onafhankelijk Delft merkt op: "Kleine incidenten zoals vernielingen of grotere incidenten zoals inbraak, overvallen of intimidatie, geven Delftenaren een onveilig gevoel. Het ontbreekt aan handhavingscapaciteit!"

Dit alles en meer staat de komende tijd op de agenda in het stadhuis. Vanavond vergadert men voor het eerst over de begroting van 2025. Deze moet vastgesteld worden tijdens een vergadering op 7 november.