Hoe Delft verandert door het luchtbeleid

Veel beleid (en vervuiling) komt buiten Delft vandaan en de stad heeft hier maar weinig invloed op. Denk bijvoorbeeld aan strengere emissiestandaarden voor auto’s vanuit de EU of de recente aanscherping van de advieswaarden voor fijnstof die de Wereldgezondheidsorganisatie aankondigde. Ze leiden uiteindelijk tot schonere auto’s op de Delftse straten en strengere Nederlandse wetten en regels die ook in de Prinsenstad gelden.

Maar Delft gaat een stap verder: zo tekende de gemeente in januari 2020 het Schone Lucht Akkoord. Dit akkoord heeft als doel om de gezondheidswinst in 2030 met minimaal 50% te verbeteren ten opzichte van 2016. Het gaat hierbij om het aanpakken binnenlandse vervuilingsbronnen. Ook sloot de stad zich aan bij ZES, Zero Emissie Stadslogistiek, om vervoer te verduurzamen en zijn afspraken gemaakt binnen de Metropoolregio Rotterdam Den Haag (MRDH).

Wethouder Brandligt is duidelijk wat hij wil bereiken als het om luchtvervuiling gaat: “Als we echt blijven dalen dan ben ik tevreden… en als we in 2030 de doelstelling van het Schone Lucht Akkoord halen, dan ben ik heel tevreden."

Het onafhankelijke adviesbureau CE Delft heeft concrete maatregelen van het programma duurzame mobiliteit voor de Metropoolregio doorgerekend. Hieruit blijkt dat de ambities voor 2025 niet worden gehaald, ook niet als alle voorgenomen maatregelen worden uitgevoerd. Dit geldt zowel voor het terugdringen van CO2, maar ook voor het reduceren van fijnstof en stikstofdioxiden.

“Die doelstellingen zijn nog best lastig te halen, dat geeft het rapport ook aan”, aldus wethouder Brandligt. Volgens hem moet er nog een tandje worden bijgezet. Dit is een lastige klus met 23 gemeenten die niet overal hetzelfde over denken. Anco Hoen van CE Delft legt uit dat de maatregelen die écht effect kunnen hebben, in het rapport staan. Dit na een brede inventarisatie met ambtenaren in de regio.

Uit het onderzoek blijkt dat de Metropool-gemeenten veel van de doorgerekende maatregelen al in hun beleid hebben opgenomen. Op basis van de cijfers liggen de grootste kansen voor nieuw beleid in de bouw die nog met veel vervuilende machines werkt en bij de aanpak van scooters.

“Die scooters sprongen er wel heel erg uit” aldus onderzoeker Hoen. Het gaat daarbij met name om de oudere scooters en brommers met een tweetaktmotor. De nieuwere modellen zijn een stuk schoner. Wethouder Brandligt geeft aan dat scootertjes alleen nog maar elektrisch mogen zijn. Het gaat dan om scooters van ondernemers in de binnenstad. Voor Jan Peter de Wit van Hart voor Delft zijn scooters 'de ergste ergernis'. Hij pleit voor een verbod. Niet alleen vanwege de uitstoot van fijnstof, maar ook vanwege de stank.

Vieze scooters tegenhouden aan de stadsgrenzen door lokale handhaving is niet mogelijk volgens wethouder Brandligt. Daar is geen wettelijke basis voor. Het inleveren van vervuilende scooters en brommers in ruil voor een premie zoals in Rotterdam of Den Haag, vindt Jan Peter de Wit een goed idee. In het uitvoeringsprogramma van het Schone Lucht Akkoord is hiervoor geen budget vrijgemaakt.

Als je de milieumaatregelen op een rijtje zet, wordt zichtbaar hoe deze Delft gaan veranderen. De milieuzone wordt uitgebreid: Brandligt “Er komt een milieuzone voor heel Delft.” Die is met name gericht op het terugdringen van vervuilende dieselvrachtauto’s.

Uiteindelijk wordt de lucht schoner en de stad stiller als elektrische voertuigen en bouwmachines minder geluid gaan maken. Automobilisten krijgen het zwaar in Delft. Je snel verplaatsen door de stad met een auto wordt lastiger: 30 kilometer wordt de leidende maximumsnelheid in de bebouwde kom en de binnenstad wordt autoluwer.

Van Overbeeke van D66 verwacht dat de straat een veel prettiger plek wordt, als je de auto een beetje ruimte laat maken voor de fietsers en voetgangers. Hij geeft aan dat 'juist maatregelen die over luchtverontreiniging gaan, die gaan niet alleen over een gezonde lucht, maar over het prettiger maken van de straat.'

Een aantal zaken blijft echter bij het oude: vuurwerk, houtkachels of barbecues worden niet aan banden gelegd. En ook hogere prijzen voor vrachtvervoer blijven in de la liggen. De lokale politiek wil zich hier voorlopig niet aan branden. Voor deze onderwerpen lijkt de landelijke politiek aan zet te zijn.