Kunstenaars en artiesten in Delft krijgen binnenkort eerlijker betaald: ‘Moet een basisvoorwaarde zijn’

Gemeente Delft gaat ervoor zorgen dat artiesten, kunstenaars en makers in de stad eerlijker betaald gaan worden voor hun werk. Raadsleden stemden tijdens de bespreking van het Cultuurkader unaniem voor het amendement dat hierover ging. Initiatiefnemer Boris van Overbeeke (D66): ‘’Fatsoenlijk betalen voor cultuur is een basisvoorwaarde, en niet iets wat we kunnen overwegen als we ooit een paar euro overhebben.’’

Door het aannemen van dit amendement zegt de raad toe dat de ‘Fair Practice Code’ (FPC) nageleefd moet worden. Die gedragscode zorgt ervoor dat mensen die werken in de kunst, cultuur en creatieve industrie, eerlijk betaalt worden voor hun werk. Het is voor Delft de eerste keer dat er vanuit de gemeente aandacht wordt besteed aan deze code. Op Rotterdam na is het in Zuid-Holland een van de eerste gemeenten die de code zo duidelijk zegt na te gaan leven.

Toepassen blijft ingewikkeld
Concreet betekent het dat de gemeente bij alle subsidieaanvragen beter gaat controleren of alle uitvoerders juist worden betaald bij een evenement, optreden of expositie. ‘’En dat dus niet een directeur van een project een ton salaris krijgt en de rest vrijwillig meewerkt’’, vertelt Pien van Gemert, projectleider Fair Practice Code.

Van Gemert laat weten dat het precies toepassen van de code wel ingewikkeld blijft. ‘’In Nederland zijn al veel gemeenten naar ons toegestapt met de vraag: ‘Hoe doe je dit? Hoe kunnen we alles monitoren, dus ook bij podia en culturele instellingen die geen subsidie aanvragen?’ Maar daar is niemand nog over uit. De gemeente heeft daar inderdaad geen volledig zicht op. Dat is iets dat we nog moeten gaan onderzoeken en uitwerken de komende jaren.’’

‘’Wij adviseren de bestuurders bijvoorbeeld wel dat als ze geen zicht hebben op bepaalde projecten, ze uit zichzelf naar die plek zouden kunnen toegaan om te zien of vrijwilligers bijvoorbeeld een vergoeding krijgen’’, vervolgt Van Gemert. ‘’Dat geeft toch een bepaald signaal af.’’

Raadslid Van Overbeeke: ‘’Het is natuurlijk ook goed dat de gemeente zich op deze manier uitspreekt over cultuur en de code. De gemeenteraad laat zo zien dat cultuur iets is waar we fatsoenlijk voor betalen. Dat is geen ambitie of iets wat we kunnen overwegen als we ooit een paar euro overhebben. Het is een basisvoorwaarde en hoort een uitgangspunt te zijn van het Delftse cultuurbeleid.”

Extra subsidiegelden?
De nieuwe afspraak betekent niet per se dat er meer subsidie beschikbaar komt. Het kan ook dat straks de keuze wordt gemaakt om minder artiesten te boeken, maar die dan dus wel beter betaald worden. Van Overbeeke legt uit: ‘’Ik vergelijk het een beetje met een bakkerij. Op dit moment betalen we te weinig voor brood, en kunnen er daardoor wel meer van kopen maar het is niet eerlijk voor de bakker. Straks gaan we gewoon de normale prijs betalen waardoor we misschien minder brood kunnen kopen, maar de bakker wel zijn kosten normaal kan dekken.’’

‘’Het hoeft ook niet per se over geld te gaan'', vertelt Van Gemert. ''De gemeente kan ook al helpen door de administratie te verminderen die nodig is bij een aanvraag, of door makers aan elkaar voor te stellen waardoor ze elkaar weer kunnen helpen.’'

Bezuinigingen
Cultuur was vaak de dupe wanneer de gemeente moest bezuinigen, iets wat de laatste jaren vaak gebeurde. Bezuinigingen kwamen vaak terecht bij artiesten, kunstenaars en makers. Van Overbeeke: “Dan werd gezegd: ‘Ach, je kunt toch nog wel één keer gratis komen optreden. Je hebt toch hart voor de zaak?’ Natuurlijk hebben die mensen hart voor cultuur, maar de bakker heeft dat ook voor zíjn zaak. En tegen de bakker zeggen we ook niet: ‘We nemen dit halfje volkoren vandaag even gratis mee want dat is zo goed voor je exposure.’”

Cultuurcrisis nog niet opgelost
De verandering zal pas over een jaar ingaan. Hoe het precies zal worden toegepast, moet dus nog worden onderzocht en besproken in de volgende raad.

Het amendement ‘Eerlijk betalen voor cultuur’ is opgesteld door D66, CDA, STIP, GroenLinks, PvdA, ChristenUnie, Hart voor Delft en Onafhankelijk Delft. Het voorstel werd op 19 november besproken in het Cultuurkader, waarmee de raad nu het cultuurbeleid tot 2030 heeft vastgesteld. Met dit amendement de cultuurcrisis nog niet opgelost: er is voor veel ambities in het cultuurbeleid nog geen geld vrijgemaakt.