Nog geen gunstig teken voor Veste, wel ‘door’ met het Rietveld Theater

Dat was gisteravond (donderdag 13 juni) de vrij onverwachte uitkomst van een raadsvergadering in het stadhuis, over de vraag in welke theatervormen de gemeente straks vele miljoenen euro’s gaat steken.

Wethouder Frank van Vliet (GroenLinks) had gewild dat het anders was gelopen. Duidelijk werd, dat hij in elk geval is geporteerd voor een nieuw theater De Veste. Uit een ‘verkenning’, vorig jaar in opdracht van de gemeenteraad uitgevoerd, bleek dat dit inmiddels 30 jaar oude theater te klein is en te veel gebreken vertoont. De huidige zaal heeft plek voor 500 toeschouwers: 350 beneden en 150 balkon. Marijtje Pronk, directeur van Theater de Veste. "Dat is veel te weinig voor een stad als Delft. De stad heeft nu al 110.000 inwoners én wil tot 2040 doorgroeien naar ruim 120.000 inwoners."

Burgemeester en wethouder zijn het daarmee eens. Wethouder Van Vliet (GroenLinks) had dat gisteravond ook tot uiting willen laten komen via een tweetraps raket. Eerst had hij de gemeenteraad alvast een principiële voorkeur willen ontlokken voor een compleet nieuw theater De Veste, met een zaal van 800 stoelen, en een multifunctionele zaal met 50 zitplaatsen en 800 sta-plekken. Dat is alleen mogelijk in een nieuw gebouw. Geraamde kosten daarvoor, afhankelijk van de precieze aanpak: 67 tot 85 miljoen euro.

Probleem is, dat de gemeente de komende jaren het geld niet heeft. Er zijn namelijk nog meer dure projecten: het ‘Innovatie-district’ (nieuw groot woonwerkgebied aan de Schieoevers en aangrenzend TU-gebied), de problematiek van Voorhof/Buitenhof, plus het politieke verlangen om zoveel mogelijk van het gas af te komen in Delft. Daarom wilde Van Vliet gisteravond in elk geval wél alvast een positief teken afgeven tegenover De Veste. Maar hij had pas eind van dit jaar via een soort totaal-cultuurplan met de raad willen bekijken of er ook geld is voor verbouw-verlangen van het kleine theaterzusje aan het Rietveld.

Het liep gisteravond anders dan de wethouder voor ogen had. Katalysator was een interview van D66-raadslid Dijk eerder deze week aan Omroep Delft. Daarin gaf ze te kennen nog geen beginselakkoord over De Veste te willen afgeven, terwijl ze juist wel vaart wilde maken met terug verhuizing naar de binnenstad van het Rietveld Theater. Dat heeft nu in Hal015 een tijdelijk opvang aan de Schie. Politiek pikant aan het interview was, dat D66 behoort tot de zogeheten coalitie: partijen die met elkaar wethouders hebben geleverd. En die partijen vallen elkaar doorgaans niet af, zo zijn de mores.

Het interview leidde ertoe dat afgelopen dagen achter de schermen nogal wat discussie werd gevoerd binnen de coalitie-groep van GroenLinks, D66, Stip, PvdA en CU. De uitkomst hiervan gisteravond in het stadhuis was allereerst dat wethouder Van Vliet zijn voorstel met daarin impliciet zijn principiële goedkeuring aan totale nieuwbouw voor De Veste introk. De raad voerde er dus helemaal geen debat over, stemde er ook niet over. Van Vliet zei dat hij de geuite zorgen serieus neemt, en met een nieuw voorstel zal komen. Dijk in een reactie: "Heel sterk van de wethouder. Ik ben een jonkie in de politiek en wilde een signaal afgeven. Mooi dat hij dit oppikte. Dat is leiderschap."

Na het intrekken van het wethouderlijk voorstelkwam vervolgens wel die D66-oproep op tafel om terugkeer van het Rietveld Theater te supporten, door opdracht te geven om nu alvast de verbouwingsplannen helemaal uit te werken. Argument daarachter is dat er niet nog meer tijd verloren gaat. Het Rietveld Theater wacht immers al jaren, en het wil meteen eindelijk beginnen met de verbouwing als eind dit jaar de raad besluit tot verbouwen. Wethouder Van Vliet sputterde tegen, want het is de gemeente die de verbouwingstekeningen moet maken. “En dat gaat een paar tienduizenden euro’s kosten”. Hij vroeg zich hardop af of de raad bereid was die uitgave te doen, in het besef dat het misschien weggegooid geld blijkt, indien eind dit jaar tijdens die voorgenomen totale afweging van cultuur-uitgaven voor theaters de conclusie luidt dat het Rietveld Theater beter een plek kan krijgen ‘buiten het centrum’.

De raad wás daartoe bereid. Het Rietveld-voorstel van D66 werd met grote meerderheid aangenomen, met alleen de fracties van Hart voor Delft en Onafhankelijk Delft tegen. Hun standpunt werd onder meer ingegeven door de angst dat omwonenden weer last gaan krijgen als het mini-theater terugkeert op de inham-plek aan het Rietveld.

Omroep Delft vroeg na afloop van dit raadsgebeuren om een reactie aan theaterbestuurders Tom Gerritzen en Maarten Freriks van het Rietveld en Hal015. Daaruit kwam naar voren dat het hen niet alleen gaat om een terug verhuizing van het Rietveld Theater naar de binnenstad. Zij willen ook dat de programmering van Hal015 dan doorgaat, ergens in het Schieoevergebied. Ze denken daarbij aan een locatie in het ‘kabeldistrict’ waar stedenbouwkundige ontwerpers al een culturele plek voor ogen hebben.

Dit is een nieuwe ontwikkeling, aangezien het een publiek geheim is dat in het stadhuis er juist aan wordt gedacht om het Rietveld Theater eventueel daar definitief te huisvesten, indien verbouwing aan de gracht te prijzig of te ongunstig wordt.

“Maar de programmering van het Rietveld Theater en Hal015, dat is totaal iets anders”, aldus Gerritzen en Freriks gisteravond in koor. In het te verbouwen pand aan de gracht moet er beneden straks een zaal zijn met 100 stoelen, een studio en een foyer, met op de bovenverdieping een kleine zaal met 65 stoelen en twee studio’s voor bij voorbeeld repetities en muzieklessen. Dit vergt onder meer een goede geluidsdichtheid, binnen en naar buiten. Ook is vernieuwing nodig van de verwarming en technische installaties. Volgens Freriks, penningmeester van het Rietveld Theater, zullen de totale kosten daarvan neerkomen op zo’n vijf miljoen euro. Maar een aanzienlijk deel daarvan wordt door het theater aan de gemeente in een looptijd van misschien twintig terugbetaald, stelt hij, doordat de huurprijs flink omhoog zal gaan als de verbouwing is uitgevoerd. “De vraag aan de gemeente is dus alleen om er eenmalig 2,5 miljoen euro in te stoppen.”

Freriks is ook voorzitter van de al sinds 2004 bestaande stichting Theaternetwerk, waaruit het Rietveld Theater destijds is voortgevloeid. In ‘zijn’ Hal015 van die Theaternetwerk stichting werken nu weliswaar programmeurs van het Rietveld Theater, op tijdelijke basis (gedurende de nog niet begonnen grachtpand-verbouwing), maar voorstellingen en publiek zijn ‘echt heel anders’ in het Rietveld Theater als dat weer in de binnenstad zit. “We gaan daar bij voorbeeld geen popconcerten doen, die in Hal015 juist wel goed lopen. En aan het Rietveld komen artistieke makers elkaar meer tegen.”

Gerritzen en Freriks nog over de benodigde financiën: “Vijf miljoen voor het Rietveld Theater lijkt heel veel geld, maar het komt uitgerekend neer op 5 euro per bezoeker als je alleen de verbouwingskosten telt. De nieuwbouw voor De Veste komt ter vergelijking neer op 25 euro per bezoeker, terwijl daar ook de jaarlijkse exploitatiesubsidie omhoog zal moeten van de huidige 1,5 naar 2,5 miljoen.”