Ook laatste restant Gistfabriek gaat sluiten, ontslag voor 150 werknemers

Ook het laatste deel van de roemruchte Gist- en Spiritusfabriek gaat sluiten. Eind december volgend jaar, 155 jaar na de oprichting door het echtpaar Jacques en Agneta van Marken, stopt in Delft de productie van gist. Dat heeft het personeel, bij elkaar 171 werknemers, vandaag (woensdag 12 juni) te horen gekregen van de huidige eigenaar, het multinationale biochemieconcern DSM-Firmenich.

Gistfabriek | Foto: Henk de Kat
 
De nu nog in Delft operationele gistproductie is voor een onbekend bedrag verkocht aan de Franse gistfabrikant Lesaffre. Dat is eveneens een multinational en de grootste gistmaker ter wereld. Volgens FNV-vakbondsman Paul Smink kunnen 21 man van het huidige personeel in Delft overstappen naar Lesaffre. De overige 150 werknemers verliezen per eind december 2025 hun baan.

 

“Sorry voor mijn collega’s, maar mij komt het wel goed uit”, aldus de reactie van een oudere Gistfabrieker na het horen van het nieuws. “Nu kan ik een paar jaar eerder met pensioen.” Smink zegt dat hij zich die reactie kan voorstellen, want de ontslagregeling van DSM-Firmenich is in zijn optiek ‘voor deze tijd heel netjes’ te noemen. “Als ik nu bij een ander bedrijf ontslagen moet regelen, zou ik dit niet meer voor elkaar krijgen.”

 

Kantonsrechtersregeling
De 150 man/vrouw die in Delft hun werk kwijt raken, kunnen bij hun vertrek gebruik maken van de zogeheten ‘kantonrechtersregeling’. Bij de berekening ervan telt het aantal dienstjaren in belangrijke mate mee. Vooral oudere werknemers profiteren daarvan. Smink: “En ik zie bij de Gistfabriek nogal wat grijze hoofden. Jongere werknemers ontvangen uiteraard minder, maar voor hen biedt de huidige arbeidsmarkt opties.”

 

Niet bekend is wat DSM gaat doen met de volgend jaar vrijkomende gebouwen. Sloop ligt voor de hand. Als dat gebeurt zal het grootste deel van de Gistfabriek-gebouwen verdwijnen. Wel behouden blijft het fraaie, in Jugendstil gebouwde hoofdkantoor aan de Wateringseweg. Dat fraaie pand, waar vroeger de weeksalarissen werden uitbetaald aan de Gistfabriekers, is opgekocht in 2021 door projectontwikkelaar BOEi. Die verhuurt het.

 

Biotech Campus Delft
Inmiddels staat de grond van al eerder gesloopte Gist-panden, aan de kant van molen De Roos, nu in de aanbieding. Met billboards langs de weg wordt de mogelijkheid voor vestiging van een modern kantoor of laboratorium aangeprezen. Dat kan bouwkundig aansluiten bij de DSM-Firmenich activiteit die wél behouden blijft voor Delft: het onderzoek naar biotechnologische methoden voor gezondere en milieuvriendelijker methoden om voedingsmiddelen en duurzame gezondheidsproducten te maken. De productie daarvan vindt niet plaats in Delft, wat hier gebeurt – en nog wordt uitgebouwd – is de daarvoor benodigde innovatie. DSM noemt de oude fabrieksplek van de Van Markens nu ‘Biotech Campus Delft.’

 

Burgemeester Marja van Bijsterveldt toonde zich vorig jaar verheugd over deze ontwikkeling, bij de bouwstart van een nieuw hoofdkantoor op het oude Gist-terrein. Dat wordt het door het Delftse architectenbureau Cepezed ontworpen 23 meter hoge Sunlight gebouw aan de kant van de Prinses Beatrixlaan. De opening ervan is halverwege 2025 gepland. “Delft is trots op het mooie kennis-ecosysteem dat de Biotech Campus is”, zei ze.

 

Stuk geschiedenis
Volgens vakbondsman Smink werken er na het vertrek van 171 van de allerlaatste Gistfabriekers toch zo’n 900 man/vrouw op die Campus, de plek waar de Van Markens 155 jaar geleden begonnen. Dat zullen voor het overgrote deel onderzoekers zijn, wetenschappelijk geschoold. Een heel ander slag werknemers dan de fabrieksarbeiders voor wie Jacques en Agneta van Marken, die zich ‘sociale ondernemers’ noemden, onder meer het Agnetapark bouwden. Met voor die tijd uitzonderlijk goede huisvesting en scholingsmogelijkheden. Smink: “Ja, met de sluiting eind volgend jaar van de laatste Gistfabriek-productie eindigt ook een voor Delft belangrijk stuk geschiedenis.”