Zorgen over afvalbeleid: ‘Deel van de stad wordt vuilnisbelt'

Het nieuwe afvalbeleid moet vanaf 2025 in werking gaan. Dat afvalbeleid geeft veel raadsleden zorgen over het feit dat de optie open gehouden wordt om inwoners te laten betalen voor het ophalen van grofvuil én dat er een tarief lijkt te komen dat bewoners laat betalen voor het ingeleverde restafval. 

Ook is er is veel onduidelijkheid over het proces. Gerrit Jan Valk van het CDA viel verantwoordelijk wethouder Frank van Vliet op dit punt aan, met de vraag waarom er al vier verschillende versies van dit beleid naar de raad gestuurd waren. Van Vliet erkende niet dat er iets mis was gegaan, maar noemde de ‘verduidelijkte’ versies een ‘service naar de raad’. 

Buiten de strubbelingen in het politieke proces, zijn er ook concrete zorgen over het door het college voorgestelde beleid, dat eveneens tot veel onduidelijkheid leidt. Brendan Analikwu (D66) vergeleek het plan om nascheiding en voorscheiding door elkaar heen te gebruiken met de mythische Gordiaanse knoop. Het verhaal hierbij is als volgt: deze knoop was uiterst ingewikkeld en er was een voorspelling dat degene die erin zou slagen hem uit elkaar te krijgen meester zou worden over heel Azië. Alexander de Grote zou de knoop tegen zijn gekomen en de knoop met een zwaardslag ontrafeld hebben. Analikwus bedoeling met deze vergelijking was om te laten zien dat het wel erg ingewikkeld wordt als er straks op bepaalde punten wel gescheiden ingeleverd moet worden en op andere niet.  

Aangezien er ook plannen zijn voor extra tarieven voor restafval, die bedoeld zijn om meer recyclen te stimuleren, wordt het extra complex. Want: hoe kan je een extra tarief vragen voor restafval op de plekken waar afval niet gescheiden ingeleverd dient te worden? Raadsleden vrezen dan ook ‘een lappendeken van verschillende tarieven per flat en per straat’. 

Tessa van den Berg (VVD) is bijzonder scherp op het ‘betalen per zak’, zoals zij het recycle-tarief bestempelt. Ze noemt dit plan een ‘verkapte belasting’. Ook het idee om geld te vragen voor het ophalen van grofvuil kan haar goedkeuring niet wegdragen. Datzelfde geldt onder meer voor CDA’er Gerrit Jan Valk, die er eerder al op wees dat de gemeenteraad enkele jaren geleden tegen dergelijke plannen stemde en zelfs bereid was de afvalstoffenheffing te verhogen om te zorgen dat dit soort tarieven niet nodig zouden zijn. Afvalverwerking kost echter geld. Van Vliet zegt tegen de VVD, die immer erop wijst dat de gemeente op de centen moet letten, dat het geld dat nodig is voor de afvalverwerking toch ergens vandaan moet komen. 

Hiermee is de kous echter niet af. Er zijn namelijk raadsleden die zich zorgen blijven maken over het geld dat mensen moeten gaan betalen voor het inleveren van hun afval. SP-voorman Joost van der Sluis maakt zich zorgen over een tweedeling in de stad: “In het ene deel is het mooi en aangeharkt, terwijl het andere deel een vuilnisbelt is.” Deze tweedeling is er volgens de socialist voor een groot deel al, maar het voorgestelde beleid versterkt dit effect, naar zijn mening. 

Een belangrijke reden voor deze zorg wordt verwoord door Marcel Koelewijn, van Hart voor Delft. Deze zegt: “het gedifferentieerde tarief (andere term voor recycle-tarief, red.) leidt tot illegale dumpingen.” Als iemand niet kan of wil betalen om zijn vuilniszak in te leveren, is het immers net zo makkelijk het vuil op straat te gooien.  

Vanwege deze zorgen geeft de raad de opdracht om bij de verdere uitwerking van de plannen rekening te houden met waarden als ‘draagkracht en solidariteit’. Moties om ‘ophalen zonder betalen’ te behouden en om de kosten van het door elkaar gebruiken van verschillende systemen, werden weggestemd. Daarmee lijkt het erop dat het recycle tarief er komt en dat mensen goed moeten opletten hoe hun afval ingeleverd moet worden op hun adres.